Czym jest elektroniczne postępowanie upominawcze tzw. EPU?
Elektroniczne postępowanie upominawcze jest odrębnym postępowaniem przewidzianym wyłącznie dla roszczeń pieniężnych. W EPU można dochodzić roszczeń, które stały się wymagalne w okresie trzech lat przed dniem wniesienia pozwu. Sprawy w EPU rozpoznaje wyłącznie Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny ul. Boczna Lubomelskiej 13, 20-070 Lublin. Na ten adres należy kierować korespondencje, do sądu który swoją właściwością obejmuje cały kraj.
Jak wygląda kontakt z Sądem?
Postępowanie w EPU inicjuje powód, jeżeli decyduje się złożyć pozew w drodze elektronicznej. Dostęp do akt e-Sądu możliwy jest przez portal www.e-sad.gov.pl. Co więcej, komunikacja po stronie pozwanej co do zasady odbywa się w drodze tradycyjnej tzn. papierowej, chyba że zainteresowany skorzysta z komunikacji elektronicznej.
Różnice elektronicznego postępowania upominawczego
W pierwszej kolejności warto zaznaczyć, że strony sporu mają takie same prawa jak w przypadku tradycyjnego postępowania. Na powoda został jednak narzucony szereg obowiązków, które mają na celu zapewnić większy poziom ochrony pozwanego. Inicjator postępowania musi podać numer PESEL lub NIP pozwanego, by dokładnie zindywidualizować przeciwnika procesowego. Z uwagi, że postępowanie to jest uproszczone, to jego celem jest przyspieszenie procesu. Ponadto, cechuje go skrócenie czasu wydania nakazu w odróżnieniu od tradycyjnego postępowania. Co istotne postępowanie to nie wymaga przeprowadzania dowodów. Powód i sąd elektroniczny komunikują się wyłącznie przez internet. Pozwany może składać pisma w postaci papierowej, chyba że zdecyduje się na wnoszenie korespondencji drogą elektroniczną.
Dostęp do akt w elektronicznym postępowaniu upominawczym
W toku postępowania strony mają pełny dostęp do akt sprawy. Wgląd do akt odbywa się za pośrednictwem systemu informatycznego. Strony mogą dowolnie drukować znajdujące się w nim dokumenty. Dostęp do dokumentów w systemie zapewnia m.in. specjalny kod internetowy, który znajduje się na aktach sprawy. Jego wpisanie na stronie e-sądu w zakładce „Dostęp do akt sprawy i nakazów” umożliwia nam zapoznanie się z wszystkimi dokumentami znajdującymi się w aktach. Dokumenty znajdujące się w systemie zamiast podpisów, czy pieczęci mają kod dostępu.
Składanie pozwu przez powoda
Powód jeżeli zdecyduje się zainicjować sprawę w EPU musi zacząć od redakcji formularza pozwu dostępnego on-line. Jak wspomniano powyżej powód nie załącza żadnych dowodów. Przepisy k.p.c. nakładają jedynie obowiązek wskazania dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Poza numerem PESEL lub NIP pozwanego, powód powinien podać swój numer w Krajowym Rejestrze Sądowym. Pozew w EPU może podpisać wyłącznie osoba fizyczna. Najczęściej składała go profesjonalny pełnomocnik osoby prawnej. W przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty sąd umarza postępowanie.
Doręczenie nakazu zapłaty w EPU?
Po wydaniu nakazu zapłaty Sąd doręcza go pozwanemu na adres wskazany w pozwie przez powoda wraz z pouczeniami. Korespondencja do strony pozwanej kierowana jest w formie papierowej, za pomocą przesyłki poleconej. Jeżeli pozwany nie odbierze korespondencji w przewidzianymi przez prawo terminie nakaz zapłaty uznaje się za doręczony, o ile adres, pod którym pozostawiono zawiadomienia, jest zgodny z adresem ujawnionym w rejestrze PESEL. Widzimy zatem, że w odróżnieniu od tradycyjnego postępowania, przed Sądem Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie obowiązuje fikcja doręczenia.
Co zrobić w przypadku otrzymania nakazu zapłaty?
Pierwszą możliwością jest zapłata kwot wskazanych w nakazie na rzecz powoda. Spełnienie świadczenia pieniężnego doprowadzi do wygaśnięcia zobowiązania. Powód nie będzie mógł przeciwko nam wytoczyć ponownego powództwa o to samo roszczenie. Jeżeli wierzyciel kolejny raz wystąpi przeciwko nam o zapłatę, należy powołać się na uiszczenie kwot zgodnie z treścią nakazu. Drugą możliwością jest wniesienie sprzeciwu. W przypadku gdy otrzymamy nakaz, a nie podejmiemy obrony procesowej, wówczas nakaz się uprawomocni. W tej sytuacji wierzyciel otrzyma z urzędu klauzulę wykonalności, która umożliwi mu zainicjowanie postępowania egzekucyjnego
Termin na wniesienie sprzeciwu w EPU
Od momentu odebrania nakazu zapłaty, mamy dwa tygodnie na wniesienie sprzeciwu. Sprzeciw wniesiony po tym terminie zostanie odrzucony, a nakaz zapłaty uprawomocni się. Jeżeli pozwany bez swojej winy nie złożył sprzeciwu, wówczas należy sporządzić wniosek o przywrócenie terminu i wykazać okoliczności uzasadniające wniosek. Wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu należy złożyć sprzeciw.
Jak wygląda sprzeciw?
Pozwany może wnieść sprzeciw w formie papierowej lub elektronicznej. Do sprzeciwu nie załącza się żadnych dowodów. W przypadku gdy pozwany ustanowił profesjonalnego pełnomocnika należy przedstawić dokument pełnomocnictwa wraz z opłatą skarbową. Sprzeciwu nie trzeba uzasadniać, wystarczy że osoba wnosząca sprzeciw poda sygnaturę akt sprawy, oznaczy strony oraz napisze, że zaskarża nakaz zapłaty w całości. Warto jednak w jego treści sformułować zarzuty, czyli wskazać z jakimi okolicznościami, o których twierdzi powód nie zgadzamy się. Jego wniesienie jest wolne od opłat. Nie ma oficjalnego wzoru, możemy sporządzić go własnoręcznie na kartce papieru. W przypadku wniesienia sprzeciwu sąd umarza postępowanie w zakresie, w którym nakaz zapłaty utracił moc.
Czy e-Sąd zawsze umarzał postępowanie w przypadku wniesienia sprzeciwu?
W sprawach, w których pozew został wniesiony do e-Sądu do dnia 6 lutego 2020 roku, w przypadku skutecznego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty tracił moc. Następnie sprawa była przekazywana do tzw. sądu właściwości ogólnej, czyli do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania strony pozwanej. W chwili obecnej prawidłowo wniesiony sprzeciw oznacza umorzenie postępowania. Przy umorzeniu postępowania każda ze stron ponosi koszty procesu związane ze swym udziałem w sprawie.
Czy umorzenie postępowania oznacza, że mój dług nie istnieje?
Otóż, umorzenie postępowania przez Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie nie oznacza definitywnego zakończenia sporu. Powód ma 3 miesiące od wydania postanowienia o umorzeniu postępowania, na wniesie pozwu przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w postępowaniu innym niż EPU. Skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, następują z dniem wniesienia pozwu w EPU. Na żądanie stron sąd, rozpoznając sprawę, uwzględni koszty poniesione przez strony w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności
Prawomocny nakaz zapłaty wydany w EPU, który znajduje się w systemie informatycznym jest tytułem egzekucyjnym. Postępowanie klauzulowe przebiega w sposób elektroniczny. Powodowi nie wysyła się odpisu orzeczenia z nadaną na nim klauzulą wykonalności. Klauzula wykonalności umieszczona zostaje w systemie teleinformatycznym, która jest opatrzona kwalifikowanym podpisem elektronicznym, sędziego albo referendarza sądowego, który wydaje postanowienie.
Co zrobić gdy dowiesz się o nakazie z EPU w toku postępowania egzekucyjnego?
Niejednokrotnie zdarza się, że osoba pozwana dowiaduje się o wydanym nakazie zapłaty na etapie postępowania egzekucyjnego. Z reguły zajęcie środków na rachunków bankowym jest tym momentem, w którym uświadamiamy sobie o posiadanym przez nas zadłużeniu. Sytuacja ta jest najczęściej skutkiem doręczenia korespondencji z e-Sądu na nieprawidłowy adres, bądź niepoprawnej awizacji. W takiej sytuacji należy podjąć jak najszybciej odpowiednie działania.
Jakie mamy możliwości obrony naszych praw?
Pozwanemu przysługuje zażalenie na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności na nakaz zapłaty. Warto pamiętać, że zażalenie należy wnieść w terminie siedmiu dni od doręczenia zawiadomienia o wszczęciu egzekucji. Niezależnie od powyższego, warto zwrócić się do sądu o doręczenie nakazu zapłaty na obecny adres zamieszkania. Z daleko idącej ostrożności procesowej warto złożyć wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty wraz ze sprzeciwem. W treści pisma należy wskazać, że w dacie gdy doręczany był nam nakaz zapłaty nie mieszkaliśmy pod adresem podanym przez powoda w pozwie.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego
Jeżeli skutecznie wnieśliśmy sprzeciw, Sąd umarza postępowania oraz uchyla postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty. Wówczas komornik, który prowadził przeciwko dłużnikowi postępowanie egzekucyjne ma obowiązek jego umorzenia. Jeżeli wierzycielowi przekazano środki finansowe na podstawie nakazu zapłaty, który został uchylony lub utracił moc, wówczas dłużnik może zwrócić się z żądaniem ich zwrotu.
