Jak napisać pozew o rozwód? Czy sąd przesłucha małoletnie dzieci? Ile trwa sprawa rozwodowa? Te i wiele innych pytań piętrzą się w głowie każdego, kto planuje wziąć rozwód. Spróbujemy więc oswoić Cię z tym doświadczeniem, żeby zredukować stres i wyposażyć Cię w najważniejsze informacje. Każda sprawa rozwodowa jest inna, ale jest kilka schematów, według których toczy się każde postępowanie.
Od czego zaczyna się sprawa rozwodowa?
Pierwszym krokiem, który powinna zrobić każda osoba planująca rozwód, jest wizyta u adwokata. Omówisz z nim wszystkie kwestie dotyczące rozwiązania małżeństwa, a następnie prawnik napisze Twój pozew o rozwód – pismo procesowe, które inicjuje postępowanie rozwodowe.
To, jak będzie wyglądał ten dokument, zależy od Twoich żądań wobec drugiego małżonka. Inaczej trzeba go opracować, jeśli chcesz wziąć szybki rozwód bez orzekania o winie i podziału majątku, a inaczej, jeśli sprawa rozwodowa będzie rozstrzygać przykładowo o władzy rodzicielskiej czy alimentach na byłą żonę lub męża. Każde żądanie musi mieć przekonujące uzasadnienie, również na podstawie dowodów, które przytoczysz w pozwie rozwodowym.
Następnie trzeba złożyć pozew w sądzie – wybierasz sąd okręgowy w Waszym ostatnim wspólnym miejscu zamieszkania, jeśli ktoś z Was nadal w tym okręgu mieszka. Jeśli nie – wybierasz sąd miejsca zamieszkania drugiego małżonka. Jeśli jego miejsca zamieszkania nie można ustalić, to właściwy będzie sąd miejsca zamieszkania powoda, czyli osoby wnoszącej pozew.
Pozew rozwodowy zanosisz do sądu w dwóch egzemplarzach wraz z załącznikami – w prostych sprawach rozwodowych wystarczy złożenie odpisu aktu małżeństwa i potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 600 zł (lub więcej, gdy podczas rozwodu ma dojść do podziału majątku). Jeśli macie wspólne małoletnie dzieci, potrzebujesz odpisów ich aktów urodzenia. Chcąc wziąć rozwód z orzeczeniem o winie, dołączasz również materiał dowodowy, o którym wspominasz w pozwie.
Drugi małżonek dostaje pozew rozwodowy z sądu – powód sam mu go nie dostarcza. Pozwany ma dwa tygodnie na ustosunkowanie się do pozwu i wniesienie odpowiedzi do sądu.
Rozprawa rozwodowa – pierwsza i… jedyna?
Jak uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie? Z pewnością jest to możliwe, ale para musi być zgodna co do tego, że nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, a co za tym idzie – nie łączy ich żadna z poniższych więzi:
- gospodarcza – nie mają wspólnego gospodarstwa domowego;
- duchowa – nie żywią już do siebie dawnych uczuć;
- fizyczna – nie łączą ich relacje seksualne.
Sąd będzie o to pytał na rozprawie. Jeśli zobaczy szansę na uratowanie małżeństwa, może zaproponować mediacje, na które jednak nie trzeba się zgadzać. Jeśli para poda uzgodnione ze sobą przyczyny rozpadu małżeństwa i nie wniesie żadnych dodatkowych żądań (np. o podział majątku czy rozstrzygnięcie o miejscu zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków), już na pierwszej rozprawie dojdzie do wyroku rozwodowego bez orzekania o winie.
Podsumowując – żeby pierwsza rozprawa rozwodowa już doprowadziła do orzeczenia rozwodu, małżonkowie muszą być zgodni we wszystkich kwestiach związanych z rozpadem związku.
Rozwód na pierwszej rozprawie, gdy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci
Jeśli małżonkowie posiadają dzieci, szybka rozprawa rozwodowa jest również możliwa, ale pod warunkiem, że para opracuje porozumienie rodzicielskie. To bardzo ważny dokument, który pomoże Ci spisać adwokat, ale potrzebna jest zgoda obojgu rodziców. To, co sami w nim ustalicie, nie będzie potem rozstrzygane na rozprawie rozwodowej.
Porozumienie małżonków wobec wspólnych małoletnich dzieci musi uwzględniać następujące tematy:
- alimenty – każdy z rodziców jest zobowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania pociechy;
- kontakty – podczas gdy jeden rodzic zamieszka po rozwodzie z małoletnimi dziećmi, drugi nadal może je systematycznie widywać;
- władza rodzicielska – oboje rodzice mogą zachować pełnię władzy rodzicielskiej po zgodnym rozwodzie.
Wszystkie te kwestie będą zapisane w wyroku orzekającym rozwód.
Postępowanie dowodowe w sprawie rozwodowej
Jeśli małżonkowie chcą wziąć rozwód za porozumieniem stron, sąd może ograniczyć postępowanie dowodowe tylko do przesłuchania męża i żony. Jeśli natomiast strony na rozprawie rozwodowej mają zupełnie inne zdanie na temat przyczyn rozkładu pożycia małżeńskiego, to jeden małżonek może obarczyć winą drugiego. Rozwód z orzeczeniem o winie daje małżonkowi niewinnemu prawo do roszczeń alimentacyjnych, jeśli po wyroku sądu znajdzie się w niedostatku.
Sprawa rozwodowa z orzekaniem o winie trwa znacznie dłużej niż rozwód za porozumieniem stron, bo niezbędne jest postępowanie dowodowe. Powód musi udokumentować przewinienia pozwanego, które skłonią sąd do przypisania mu winy za rozpad związku. Przykładowe dowody to zdjęcia, wiadomości, nagrania, dokumenty (np. medyczne, jeśli jeden z małżonków doświadcza przemocy).
Kolejna sytuacja, w której potrzebne jest postępowanie dowodowe, to brak zgody co do okoliczności dotyczących dzieci stron – władzy rodzicielskiej, kontaktów, alimentów, miejsca zamieszkania dziecka po rozwodzie. Sąd musi ustalić te wszystkie kwestie na rozprawie rozwodowej, więc całe postępowanie rozwodowe – od złożenia pozwu aż po wydanie wyroku – znacznie się przeciągnie.
Przesłuchanie świadków na rozprawie rozwodowej
Zarówno w przypadku orzekania o winie, jak i ustalania kwestii dotyczących małoletnich dzieci stron sąd przesłuchuje świadków i biegłych. To, ile trwa rozprawa rozwodowa, zależy m.in. właśnie od liczby przesłuchiwanych osób.
Jeśli chodzi o biegłych, to sąd może zlecić przeprowadzenie przez wyznaczoną osobę wywiadu środowiskowego, który zobrazuje sytuację małoletnich dzieci stron i ich relacje z rodzicami. Ma również do dyspozycji Opiniodawczy Zespół Sądowych Specjalistów z zakresu psychologii i psychiatrii dziecięcej.
Wspólne małoletnie dziecko stron może być świadkiem w ich sprawie rozwodowej, pod warunkiem, że ukończyło 17 lat. Jeśli sąd uzna to za niezbędne, to może porozmawiać z młodszym dzieckiem, ale poza salą rozpraw.
O co pyta sąd na sprawie rozwodowej? Jak się zachować?
Jak wygląda sprawa rozwodowa? Przeczytaj tę krótką „instrukcję obsługi” rozprawy rozwodowej i do sądu przyjdź przygotowana/-y.
- Dotrzyj do sądu wcześniej, sprawdź, gdzie znajduje się Twoja sala.
- Miej ze sobą dokument tożsamości.
- Jeśli nie możesz się zjawić, możesz zlecić uczestnictwo w rozprawie swojemu adwokatowi.
- Na początku na salę wchodzą małżonkowie i świadkowie – sąd sprawdza obecność. Następnie świadkowie udają się na korytarz i czekają na wezwanie do przesłuchania.
- Oprócz sędziego na rozprawie rozwodowej będzie dwóch ławników.
- Jeśli dojdzie do uznania powództwa i pozwany zgodzi się na polubowne rozstanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka o rozwodzie za porozumieniem stron. W przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie lub rozwodu bez porozumienia rodzicielskiego procedura rozwodowa trwa znacznie dłużej.
FAQ:
Przed wniesieniem pozwu małżonkowie zgodnie ustalają przyczynę rozpadu związku i żadne z nich nie wnosi o rozwód z orzekaniem o winie. Postępowanie rozwodowe może ograniczyć się wówczas do przesłuchania stron i wydania wyroku na pierwszej rozprawie – bez zeznań świadków i dodatkowych dowodów.
Żeby sąd przyjął Twój pozew o rozwód, musisz uiścić opłatę sądową w wysokości 600 zł. Im więcej kwestii spornych i im dłuższa rozprawa rozwodowa, tym większe będą koszty procesowe. Orzeczenie rozwodu za porozumieniem stron jest „najtańszym sposobem” na zakończenie małżeństwa.
Sąd przeprowadzi bardziej rozbudowane postępowanie dowodowe i przesłucha świadków.
