Parabanki – co to za instytucje i czy są warte zaufania? W zakresie pozabankowych pożyczek należy być szczególnie uważnym – na każdym kroku pojawiają się firmy pożyczkowe, które zachęcają niskim oprocentowaniem, a nawet darmowymi chwilówkami – dlaczego jest to niebezpieczne? Czy oferty parabanków są warte uwagi? Na wszystkie te pytania odpowiemy w poniższym artykule.
Parabanki – co to za firmy i czym się charakteryzują?
Instytucje parabankowe to nic innego niż prywatne firmy pożyczkowe. Ich rola – jak i samych banków – opiera się na działalności depozytowej. Funkcjonują jednak niezależnie od Prawa bankowego oraz KNF – Komisji Nadzoru Finansowego. Czy to oznacza, że takie instytucje finansowe działają całkowicie „na własną rękę”? Na szczęście ich usługi monitorowane są przez Polski Związek Instytucji Pożyczkowych. Czym jednak jest PZIP i jaki ma wpływ na instytucje parabankowe?
Polski Związek Instytucji Pożyczkowych a działalność parabanków
Na początku należy zaznaczyć, że nie każdy parabank należy do PZIP. Status członka Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych otrzymują wyłącznie te instytucje, które wyróżniają się odpowiednim – według związku – standardem obsługi konsumenckiej. Zadaniem PZIP jest określenie regulacji legislacyjnych, które zapewnią wysoki poziom usług takich firm.
Przynależność parabanku do Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych wiąże się z akceptacją statutu. Weryfikowana jest także wiarygodność działalności instytucji, co odbywa się m.in. poprzez wywiady, raporty opinii konsumenckich czy nawet monitoring mediów archiwalnych.
Warto jednak zaznaczyć, że z naruszeniem owego statutu przez parabank wiąże się jedynie utrata członkostwa.
Parabank – co to i czym zachęca?
Parabanki w Polsce słyną z nieskomplikowanego procesu udzielania pożyczek – często oferują też wstępnie niskie oprocentowanie, co sprawia pozory niezwykle opłacalnej oferty. Jak to jednak wygląda w praktyce?
Klienci parabanków rzadko są weryfikowani pod względem zdolności kredytowej i otrzymują szybki przypływ pieniędzy – nawet i w formie gotówki. Takie instytucje często udzielają więc pożyczki chwilówki osobom, które mają opóźnienia w spłacie aktywnego kredytu. Odsetki za zaległości są jednak bardzo wysokie – poza pierwszą ofertą, co stanowi wysokie zagrożenie.
Parabanki należą do tzw. shadow banking – czyli szarej bankowości – gdyż są podmiotami spoza regulowanego systemu bankowego. Wielu twierdzi także, że niektóre z nich działają na zasadzie piramidy finansowej – nie pożyczając ze środków własnych, a ze spłacanych pożyczek pieniężnych pozostałych klientów.
Bank a parabank – różnice
Do podstawowych różnic między bankiem a parabankiem należy między innymi wspomniany brak kontroli przez komisję nadzoru finansowego. Nie podlegają też charakterystycznym dla banków regulacjom prawnym (Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo Bankowe). Co jednak również ważne, takie instytucje prywatne nie są objęte ustawowym systemem gwarantowania depozytów.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny – dlaczego jest tak ważny?
Systemowi gwarantowania depozytów, którym zajmuje się Bankowy Fundusz Gwarancyjny, nie podlegają parabanki. Dotyczy to jedynie środków zgromadzonych w bankach i spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych. System ten gwarantuje zwrot 100% wartości wszystkich finansów zgromadzonych w banku przez jedną osobę – do poziomu ustalonego ustawowo.
Warunkiem otrzymania zwrotu jest:
- upadłość lub zawieszenie działalności banku – o czym decyduje Komisja Nadzoru Finansowego lub sam Bankowy Fundusz Gwarancyjny;
- upadłość lub zawieszenie działalności SKOK;
- upadłość oddziału banku zagranicznego na terytorium RP.
Warto więc decydować się na usługi instytucji, w których Twoje inwestycje kapitałowe będą bezpieczne. Podległość nadzorowi finansowemu, prawu bankowemu i objęcie systemem gwarantowania depozytów to pewność, że Twoje środki są w dobrych rękach.
Banki a parabanki – usługi
Podstawowa różnica w działalności tych instytucji to oprocentowanie, czas i formalności. Banki docierają do historii kredytowej i weryfikują klientów, proces ten jest więc nieco dłuższy. Jeśli jednak w parabanku zostaniesz poproszony/a o zgodę na taki dostęp, istnieje niskie prawdopodobieństwo, że dostaniesz odmowę udzielenia pożyczki. Instytucje parabankowe nie mają tak wysokich wymagań, jak banki – jednak takie kredyty są dużo kosztowniejsze.
Parabanki – pożyczki dla zadłużonych
Pamiętaj, że pożyczka w parabanku jest skonstruowana tak, by przyciągnąć zadłużonych łatwym procesem. Prosty i szybki przypływ pieniędzy zachęca dłużnika, który zwykle chce spłacić nimi innych wierzycieli. Z czasem pojawiają się jednak kolejne problemy – związane z nowym zobowiązaniem do uregulowania. Wybierając się po kolejną chwilówkę, wpadamy w ten sposób w spiralę zadłużenia.
Usługi oferowane przez parabanki są więc związane z podwyższonym poziomem ryzyka – nie tylko pod względem niewielkiej kontroli ich działalności, ale także zwyczajnie wysokich kosztów.
Parabanki – zagrożenia
Podsumowując, firma pożyczkowa wiąże się z następującymi zagrożeniami:
- nie znajduje się pod nadzorem KNF,
- nie podlega Prawu bankowemu,
- nie zapewnia gwarancji depozytów,
- nalicza bardzo wysokie koszty.
Należy również pamiętać, że mimo iż parabanki rzadko sprawdzają bazy dłużników, wciąż mogą dopisać do nich swoich klientów.
Instytucje parabankowe – jak uchronić się przed ryzykiem?
Jak możesz zredukować ryzyko związane z nowym kredytem czy pożyczką? Warto sprawdzić listę ostrzeżeń publicznych na stronie internetowej KNF – komisja podaje do publicznej wiadomości informacje na temat zawiadomień o podejrzeniach popełnienia przestępstwa. Znajdziesz tam m.in. nazwy konkretnych podmiotów, ich numery KRS, NIP bądź REGON, wzmianki o prawomocnych orzeczeniach oraz inne istotne informacje.
Najlepszą decyzją będzie jednak wybranie zaufanej instytucji bankowej. W tej kwestii nie należy ryzykować – zalecamy więc dokładnie sprawdzić ofertę i przeanalizować własne możliwości finansowe, nim zdecydujesz się na skorzystanie z niej.
FAQ:
1. Parabanki – co to?
Mianem parabanków określa się inne niż banki instytucje wykonujące działalność depozytową. Nie dotyczy ich Prawo bankowe, nie znajdują się też pod nadzorem KNF, ani nie są objęte systemem gwarancji depozytów. Są to prywatne firmy pożyczkowe.
2. Czym wyróżniają się parabanki?
Instytucje parabankowe zapewniają szybkie pożyczki i rzadko weryfikują historię kredytową. Ich usługi są jednak dużo droższe, co wynika m.in. z wysokiego ryzyka inwestycyjnego.
3. Jak uniknąć ryzyka zaciągając zobowiązania?
Warto sprawdzić listę ostrzeżeń publicznych na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego. Najlepiej jednak wybrać kredyt w zaufanej instytucji, objętej Prawem bankowym.
