Czym jest pismo procesowe?
Pismo procesowe jest pismem, które pochodzi od strony postępowania i jest skierowane do organu prowadzącego postępowanie. W postępowaniu cywilnym najczęściej sporządza je powód, pozwany, wnioskodawca, czy uczestnik i adresuje do sądu rozpoznającego sprawę. W swojej treści obejmuje wnioski będące żądaniami oraz oświadczenia, które możemy nazwać twierdzeniami. Co do zasady pisma składane są poza rozprawą. Nie należy ich mylić z pismami sądowymi, które sąd kieruje do stron i uczestników postępowania.
Rodzaje pism
Pisma dzieli się na te, które inicjują postępowanie oraz takie, które są składane w toku postępowania. Pismem inicjującym będzie pozew, bądź wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. W toku postępowania możemy złożyć wniosek o przeprowadzenie dowodu, bądź pismo przygotowawcze. Jeżeli chodzi o kryterium wymogów ustawowych możemy podzielić je z kolei na pisma zwykłe, które nie muszą spełniać wymogów szczególnych oraz na kwalifikowane. Kwalifikowane pisma procesowe, to pisma którym ustawodawca stawia szczególne warunki np. skarga kasacyjna, czy apelacja.
Co powinno zawierać pismo procesowe
Art. 126 § 1 k.p.c. w sposób szczegółowy wymienia wszystkie elementy pisma procesowego. Zgodnie z jego treścią każde pismo procesowe powinno zawierać m.in. oznaczenie sądu, nazwy stron, oznaczenie rodzaju pisma. Ponadto, w piśmie procesowym powinna być zredagowana treść wniosku i oświadczenia, a także wskazanie faktów, na których strona opiera swój wniosek lub oświadczenie. Należy pamiętać, że strona która z danego faktu wywodzi skutki prawne powinna przedstawić dowody na potwierdzenie okoliczności, o których twierdzi. Osoba, która składa pismo powinna pod jego treścią złożyć podpis, a także wymienić i przedstawić załączniki. Jeżeli sprawie nadano sygnaturę warto umieścić ją w widocznym miejscu pierwszej strony.
Dodatkowe warunki stawiane pierwszemu pismu w sprawie
Gdy strona, bądź uczestnik postępowania składa pierwsze pismo w sprawie, wówczas należy pamiętać by wskazać wartość przedmiotu sporu. Konieczne jest w tym przypadku podać adresy zamieszania lub siedzib stron, numer PESEL lub NIP powoda będącego osobą fizyczną, jeżeli takie numery posiada. W przypadku osób prawnych trzeba podać także numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, lub numer w innej ewidencji, tak by można było go zidentyfikować.
Pisma składane przez pełnomocnika
Jeżeli pismo składa pełnomocnik należy dołączyć oryginał pełnomocnictwa, lub jego odpis poświadczony za zgodność z oryginałem. Jeżeli pełnomocnik dokonał wyboru wnoszenia pism za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, uwierzytelniony odpis pełnomocnictwa wnosi się w tym systemie. Należy pamiętać, że od każdego pełnomocnictwa procesowego należy uiścić skarbową w wysokości 17 złotych.
Obowiązek podania wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia
W każdym piśmie należy podać wartość przedmiotu sporu lub wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy właściwość rzeczowa sądu, bądź wysokość opłaty lub dopuszczalność środka odwoławczego. Jeżeli naszą apelacją zaskarżamy część wyroku, wówczas wnosimy opłatę sądową od wartości będącej przedmiotem zaskarżenia. Wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia podaje się w złotych. Kwotę tą należy zaokrąglić w górę do pełnego złotego.
Co w przypadku gdy nie dokonamy wymaganej przez prawo opłaty?
Mając na uwadze brzmienie art. 1262 § 1 k.p.c. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata. W takiej sytuacji Sąd powinien wezwać stronę do usunięcia braków formalnych pisma i dokonania opłaty w formie zarządzenia. Nie żąda się opłaty od pisma, jeżeli już z jego treści wynika, że podlega ono odrzuceniu.
Czym jest pismo przygotowawcze?
Pismo przygotowawcze ma na celu przygotowywanie sprawy do rozstrzygnięcia. Strona w jego treści powinna wypowiedzieć się na temat sprawy w sposób zwięzły. Warto zaznaczyć, którym faktom zaprzeczamy, a których nie kwestionujemy. W piśmie przygotowawczym odnosimy się do przedstawionych przez stronę przeciwną dowodów i twierdzeń. Nie ma obowiązku, by osoba, która sporządza pismo podawała podstawy prawne swoich roszczeń, czy twierdzeń. Dobrze widziane jest gdy profesjonalny pełnomocnik, który reprezentuje nas w sprawie podawał podstawy prawne swoich wywodów.
Nieprawidłowa nazwa pisma
Niepoprawna nazwa pisma nie wpływa na dalsze procesowanie w sprawie. Jeżeli osoba wnosząca odpowiedź na pozew nazwie dokument pismem, nie będzie to stanowić przeszkody do nadania pismu biegu. O charakterze pisma nie decyduje jego nazwa, a treść. Również brak tytułu pisma nie powinien stanowić przeszkody do nadania biegu sprawie.
Co gdy pismo procesowe zawiera braki formalne?
Co się dzieje gdy złożymy pismo niepodpisane, bądź w nie załączymy prawidłowej liczby odpisów? Wówczas sąd wzywa stronę do poprawienia, uzupełnienia, czy też podpisania pisma w terminie tygodniowym. Jeżeli nie wykonamy wezwania sądu w sposób zgodny z jego treścią, przewodniczący zwróci pismo stronie. Zwrócenie oznacza, że pismo nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiążę z jego wniesieniem np. przerwanie biegu przedawnienia. Pismo poprawione lub uzupełnione w wyznaczonym terminie wywołuje skutki od chwili jego pierwotnego wniesienia.
Co powinien zawierać pozew?
Pozew powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego, a nadto zawierać: dokładnie określone żądanie, oznaczenie daty wymagalności roszczenia, wskazanie faktów, na których powód opiera swoje żądanie. Co więcej, warto wskazać skąd wynika właściwość sądu oraz podać, czy strony próbowały rozwiązać spór w sposób polubowny, a w miarę potrzeby uzasadnić również właściwość sądu. Jeżeli prób pozasądowego rozwiązania sporu nie było, należy wyjaśnić dlaczego taka sytuacja miała miejsce.
Fakultatywne elementy pozwu
Pozew może zawierać m.in. wnioski o zabezpieczenie powództwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności, przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność strony. W jego treści może znajdować się również wezwanie na rozprawę wskazanych świadków, czy biegłych, dokonanie oględzin. Poza wnioskami dowodowym można zażądać dowodów znajdujących się w aktach sądów, lub innych organów. W tym przypadku warto wskazać, dlaczego strona sama nie może ich przedstawić.
Wymogi formalne apelacji
Apelacja, tak jak pozew powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego. Ponadto, jej obligatoryjnym elementem jest oznaczenie wyroku, od którego jest wnoszona wraz z podaniem zakresu zaskarżenia. W piśmie należy zaznaczyć w jakiej części zaskarżamy rozstrzygniecie sądu. To pismo charakteryzuje sfomułowanie zarzutów, czyli wytknięcie błędów sądowi I instancji, które uczynił w trakcie procedowania. Co do zasady w piśmie tym nie możemy przedstawiać nowych faktów, bądź dowodów. W postępowaniu cywilnym warto trzymać się zasady, że wszelkie wnioski dowodowe należy składać do sądu jak najwcześniej. Ostatnim elementem apelacji jest wniosek o zmianę lub uchylenie wyroku ze wskazaniem zakresu żądanej zmiany, bądź uchylenia.
O czym warto pamiętać przy składaniu pisma procesowego?
Poza uwzględnieniem wszystkich elementów pisma procesowego warto pamiętać o wniesieniu pisma w terminie wskazanym przez Sąd. W praktyce organy prowadzące postępowania bardzo często wydają zobowiązania do złożenia pism przez strony w ciągu np. 14 dni. Przekroczenie tego terminu spowoduje, że Sąd potraktuje nasze pismo za niebyłe i nie uwzględni zawartych w nich twierdzeń. Sytuacja ta może całkowicie pozbawić nas możliwości obrony swoich praw. Dodatkowo, warto sprawdzić czy złożyliśmy na końcu dokumentu podpis, przedstawiliśmy odpowiednią liczbę odpisów wraz ze wszystkimi załącznikami wskazanymi we wnioskach dowodowych
Konsekwencje niezłożenia sprzeciwu od nakazu zapłaty.
Jeżeli w postępowaniu upominawczym sąd wydał nakaz zapłaty pozwany ma prawo do wniesienia sprzeciwu. W treści sprzeciwu należy w szczególności, czy nakazał zaskarżamy w całości, czy w części. Nakaz zapłaty traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem, a w pozostałym zakresie staje się prawomocny. Jeżeli strona pozwana nie złoży sprzeciwu od nakazu zapłaty w ciągu dwóch tygodni od jego doręczenia wraz z pozwem i załącznikami, to sąd odrzuci nas sprzeciw. Nakaz zapłaty wydany w sprawie stanie się tym samym prawomocny, a powód będzie mógł rozpocząć egzekucję komorniczą, jeżeli nie dokonamy zapłaty całości roszczenia.
